Fay is een rustige, donkerbruine merrie. Ze is als één van de eersten bij de kudde gekomen. Dus ik ken haar al lang. Ik voel een fijne, liefdevolle verbinding met haar. Ik kreeg het bericht dat ze ziek is en niet meer te behandelen. De dierenarts zou haar laten inslapen. Het raakte me diep.
Het verlies van een dierbare
Iedereen krijgt wel eens te maken met de dood. Zijn of haar eigen dood. Of die van anderen. Als er een dierbare sterft, dan doet dat pijn. Veel pijn. De eerste momenten kunnen ondraaglijk voelen. Een periode van rouw volgt.
"Rouwen is een proces om je balans te herstellen. Verwerken en versterken. Daar hoort van alles bij. Hoe je je voelt of wat je nodig hebt, kan op elk moment verschillen."
Rouw is voor iedereen anders
Als een geliefde sterft, dan is rouw heel persoonlijk. Voor iedereen is dat anders. Het hangt ook af van de relatie die je met de overledene hebt. Hoe is hij of zij gestorven? Heb je afscheid kunnen nemen? En hoe ingrijpend gaat je dagelijks leven veranderen?
Storm in de paddock
De volgende ochtend stond Fay vooraan bij het hek toen ik de paarden kwam voeren. Het was storm in Nederland. Weeralarm Code Rood was afgegeven. De smalle, hoge bomen die in en rond de paddock staan, zwiepten gevaarlijk heen en weer. Een paar mooie momenten met Fay. En ook focus op het doorgaan met het vullen van de zakken hooi. Het was geen dag om hier lang te zijn.
Je balans herstellen
Aan de ene kant is er het verlies om bij stil te staan. Aan de andere kant gaat je leven door. Wat helpt je dan vooruit? Rouwen is een proces om je balans te herstellen. Verwerken en versterken. Daar hoort van alles bij. Hoe je je voelt of wat je nodig hebt, kan op elk moment verschillen. Het ene moment wil je huilen en alleen zijn. Het andere moment is een zwijgend samenzijn of een gesprek met een dierbare heel fijn.
Gevoelens verwerken
Bij het verlies van een dierbare wordt je diep geraakt in je gevoel. Bij rouw wordt in de eerste plaats vaak gedacht aan huilen en verdriet. Toch spelen daarnaast meestal allerlei andere gevoelens, zoals boosheid, wanhoop, machteloosheid, schuld en schaamte. Het kan ook aanvoelen als een storm van allerlei verschillende gevoelens door elkaar. Vooral aan het begin.
Misschien overzie je niet hoe je leven nu verder moet. En voel je je wanhopig of machteloos. Misschien is er een schuldgevoel over een nare opmerking tijdens het laatste contact. Of was je zelfs boos op hem of haar. Stil staan bij die gevoelens en er ruimte voor maken is een belangrijk onderdeel van het rouwproces.
Stilte na de storm
De dag na de storm was het kalm en mild. Er scheen zelfs een zonnetje. Ik voelde me rustig en nam de tijd om de dieren te voeren. Zo nu en dan keek ik naar Fay. Terwijl ik de netten vulde ging er een gedachte door me heen. “Het kan zijn dat Fay straks nog steeds bij de kudde is. Maar dan anders.” Net zoals ik altijd de aanwezigheid van mijn vader heb kunnen voelen sinds hij is overleden. Nadat ik het laatste net had opgehangen, stond ik oog in oog met Fay. Terwijl ik in haar reebruine ogen keek, wist ik dat het zo is. Het maakte me vredig en sereen.
Hoe gedachten en inzichten je kunnen helpen.
Gedachten kunnen leiden tot piekeren. Je komt er dan niet verder mee. Gedachten kunnen daarentegen ook behulpzaam zijn en inzicht geven. Ze kunnen je gerust stellen of tot actie aanzetten. Zo kan de gedachte dat het morgen weer heel anders kan voelen je rust geven op een moeilijke dag. Of de tekst van een liedje kan je troosten en bemoedigen.
"Aanvoelen wat je nodig hebt en het vervolgens aan jezelf geven is heilzaam voor het herstellen van je balans"
Hoe anderen je kunnen steunen
Andere mensen zijn ook belangrijk in het rouwproces. Zowel bij het stilstaan bij je verlies als bij het doorgaan met je leven. Gesprekken of een zwijgend samenzijn kunnen je goed doen. Simpelweg even met iemand lachen of iets leuks doen ook. Soms kan het ook fijn zijn om naar een coach of therapeut te gaan.
Op de momenten dat er geen mensen om je heen zijn of dat je even geen contact wilt, kun je ook schrijven over wat er door je heen gaat. Je geeft dan als het ware steun aan jezelf.
Structuur en activiteiten
Het kan zijn dat je nergens zin in hebt na het verlies van een dierbare. Je kunt het moeilijk vinden om 's ochtends op te staan of een zinvolle invulling aan je dag te geven. Door naar school of naar je werk te gaan of op een andere manier structuur in te bouwen, kun je houvast krijgen. Het plannen van activiteiten helpt je ook. Sporten, tuinieren, wandelen en andere aardende activiteiten kunnen fijn zijn. Het zorgt ervoor dat je meer in je lichaam komt en in het moment.
Leuke activiteiten helpen je ook. Al kan het soms voelen alsof je geen plezier mag hebben. Of het nou een grap is waar je om kunt lachen, een concert waar je heen gaat of een wintersport met vrienden. Het zorgt ervoor dat je even kunt ontladen en ontspannen. En daardoor versterk je jezelf. Op dat moment is er even meer dan alleen de dood van je dierbare.
Luisteren naar jezelf
Het overlijden van een geliefde is een ingrijpende gebeurtenis. Rouwen is overwegend een langdurig proces. Het kan jarenlang duren voordat een nieuw evenwicht is gevonden. Ook in latere periodes van je leven zullen er momenten zijn dat je aan het verlies wordt herinnerd. Ook kunnen er gebeurtenissen plaatsvinden waardoor de pijn getriggerd wordt. Aanvoelen wat je nodig hebt en het vervolgens aan jezelf geven is heilzaam voor het herstellen van je balans.
Wil je meer lezen over rouw of wil je weten hoe paarden je kunnen helpen in dit proces, kijk dan eens op mijn Facebook pagina
Klik hier om naar het blogoverzicht te gaan.